Kontrola jest skuteczna, gdy przestępca traci majątek
Żeby oceniać skuteczność struktur kontrolno – dochodzeniowych Krajowej Administracji Skarbowej, trzeba spojrzeć na ostatni etap, który należy do ich kompetencji, a więc etap zabezpieczenia mienia. Chodzi o środki na rachunkach, nieruchomości, ruchomości, wierzytelności, etc. Zabezpieczenie powinno być nieodłącznym elementem wszystkich kontroli celno-skarbowych, które idą tam, gdzie pójść powinny – mówi Zbigniew Stawicki, wiceminister finansów, zastępca Szefa KAS. (…)
Jakie są plany kontroli Krajowej Administracji Skarbowej na 2025 rok? Czy podobnie jak we wcześniejszych latach dominować będą kontrole w zakresie m.in. VAT, cen transferowych oraz podatku u źródła? Jakie branże będą sprawdzane?
Nie mamy sformalizowanego dokumentu w zakresie planów kontroli. Przestępcy działają we wszystkich branżach i obszarach, dlatego nie wyznaczamy też z góry obszarów ryzyka. Naszym celem jest wysyłanie kontrolerów tam, gdzie dochodzi do przestępstw.
Krajowa Administracja Skarbowa stale monitoruje jednak obszary, w których występuje szara strefa, w tym m.in. usługi budowlane, usługi niematerialne czy obszar IT. We wszystkich tych obszarach, także w IT, wykrywane są fikcyjne faktury, wystawione przez nieistniejące podmioty, albo dokumentujące fikcyjne transakcje, którymi posługiwano się w celu obniżenia zobowiązań podatkowych. To obszary, które są od dawna stałym elementem naszych zainteresowań. (…)
Kto więc powinien się obawiać?
Kiedy obserwujemy działanie z premedytacją, poprzez podstawione osoby, fikcyjne podmioty, ukrywanie majątku, należy zastosować działania bardziej radykalne, czyli „twardą” procedurę kontroli celno-skarbowej. Ma ona dotykać tylko takie podmioty, u których – jak podejrzewamy na podstawie przeprowadzonych analiz – doszło do celowych oszustw, bądź poważniejszych naruszeń prawa. Przypomnijmy, że w tej procedurze wyłączona jest poważna część uprawnień strony, jak np. zawiadomienie o zamiarze przeprowadzenia kontroli.
Zmierzamy do tego, żeby procedury urzędów celno-skarbowych przybierały formę dochodzeń finansowych, przy wykorzystaniu dostępnych procedur. Naszym ogromnym atutem jest to, że jesteśmy jedynym organem, który może łącznie korzystać z dwóch procedur: administracyjnej i karnej, pod nadzorem prokuratora. (…)
Kiedy kontrola celno-skarbowa jest skuteczna?
Zgadzam się z powszechnie panującą opinią, że miarą skuteczności kontroli jest proporcja odzyskanego mienia. Ale pamiętajmy, że oszuści działają za pośrednictwem słupów, ich majątek figuruje przy innych osobach, a często jest ukryty za granicą. Jego odzyskanie może być długotrwałe, bo wymaga skomplikowanych działań KAS i prokuratury oraz prawomocnego wyroku sądu.
Przestrzegam więc przed uproszczeniem i rozpatrywaniem skuteczności, np. w skali roku. Nie można przyjmować, że jeśli przykładowo, ustalenia wyniosły 100, a wpłaty 50, to skuteczność wynosi 50 proc. Ustalenia zostały bowiem dokonane w danym roku, podczas gdy wpłaty dokonane w tym samym roku dotyczą zwykle ustaleń z lat poprzednich. (…)
Jak zrealizować ten cel, przy obecnych brakach kadrowych? Jakie działania podejmuje KAS, by przyciągać nowych pracowników? Czy będą to młode osoby zaraz po studiach, czy może osoby „z rynku”?
Obserwujemy, niestety, niedostatek wysoko-wyspecjalizowanych i wąsko-wyspecjalizowanych kadr. W sferze kontrolnej ogromną szkodą było odejście ze służby, w wyniku reformy KAS, ok. 38 proc. doświadczonych inspektorów kontroli skarbowej.
Najbardziej zależy nam na dopływie młodych ludzi, którzy zwiążą z nami ścieżkę kariery. Jesteśmy atrakcyjnym pracodawcą, zarówno jeśli chodzi o warunki finansowe, jak też warunki pełnienia służby, czy świadczenia pracy.(…)
